مجموعه رسائل در شرح احادیثی از کافی یا شرح مشکل الحدیث، در دو جلد توسط مجموعه آثار کنگره بین المللی بزرگداشت ثقه الاسلام کلینی چاپ شده است.
معرفی اجمالی
جایگاه بلند کتاب کافی در میان دانشمندان شیعه، باعث شده است همواره این اثر سترگ مورد توجه، شرح، ترجمه و حاشیه قرار گیرد. در این آثار به طور معمول مؤلف قصد داشته است همه کتاب و یا لااقل بخش عمدهای از آن را شرح کرده یا حاشیه بنگارد. اگر چه ممکن است موفق به انجام کار نشده باشد و یا دست نوشته آن به دست ما نرسیده باشد، اما برخی علما یک یا چند روایت مشخص از احادیث این کتاب را شرح کردهاند. این احادیث، از جهاتی دارای نکات مهمی لااقل از دید شارح بوده است. این رسالهها شامل نکات فقه الحدیثی، کلامی، عرفانی، فقه و گاه مباحث رجالی است. این رسالهها در این مجموعه گردآوری شده است.
این مجموعه توسط مهدی سلیمانی آشتیانی و محمد حسین درایتی تحقیق و جمع آوری شده است.
ساختار و محتوای کتاب
بیشتر آثار مربوط به کافی یا به صورت دست نوشته باقی مانده و یا به شکل مطلوبی به چاپ نرسیده است. در این مجموعه سعی شده تا در حد توان برای جبران این خسارت علمی، گامهایی برداشته شود، که تصحیح و چاپ مجموعه رسائل در شرح احادیثی از کافی در همین راستا است.
بسیاری از فقها، فلاسفه، حکما و دیگر عالمان، به فراخور علاقه و تخصص خود و یا در پاسخ به درخواست و خواهش جستجوگری، یک روایت از کافی را شرح کردهاند و در اطراف آن بسط سخن داده و پرده از ابهام و کج فهمی نسبت به فقراتی از این روایات برداشتهاند.
این تک نگاریها، حاوی دقایق و نکات پرفائدهای در مباحث فقه و کلام و فلسفه برآمده از ظرائف، مشکلات و ابهام احادیث کافی است.
در دو جلد، بیست و نه رساله از رسالههایی که در باره شرح کافی است، آورده شده است.
کتاب با مقدمهای از گروه احیاء آثار پژوهشکده علوم و معارف حدیث آغاز گردیده
و سپس فهرست اجمالی و در ادامه مقدمهای از آقای مهدی سلیمانی آشتیانی درباره مشکل الحدیث در ۲۷ صفحه در سال ۱۳۸۷ ش آورده شده است. بعد از آن طی دو جلد، ۲۹ رساله ذکر گردیده است که معمولا در ابتدای هر رساله مختصری از زندگانی و آثار و تصویری از دو صفحه اصلی نسخه شارح آن حدیث آورده شده است. در پایان هر جلد فهرست تفصیلی مطالب رسالهها عنوان گردیده است. ترتیب رسالهها، براساس چینش روایات مورد شرح قرار گرفته در الکافی است.