
پژوهشی در دانشگاه پورتسموث رابطه بین تکانشگری بالا و کسالت را بررسی کرده است تا دلیل تصمیمهای عجولانه و گاهی ناسالم را کشف کند.
تکانشگری به معنای تمایل به عمل سریع و بدون تفکر است. این ویژگی با چندین اختلال روانپزشکی از جمله ADHD، اختلال شخصیت مرزی و اختلالات مصرف مواد مرتبط است.
در حالی که ارتباط قوی بین کسالت و تکانشگری از مدتها پیش شناخته شده بود، دو مطالعه جدید نقش استرس در این رابطه را روشن کردهاند.
نتایج این پژوهش که در مجله Physiology & Behavior منتشر شده است، نشان میدهد شرکتکنندگانی که ویژگی تکانشگری بالایی داشتند، پس از انجام یک کار کسلکننده، سطح بالاتری از کسالت را گزارش کردند. این نتیجه قابل پیشبینی بود، اما کشف جدید این بود که این افراد واکنش فیزیولوژیکی بیشتری نشان داده و مقدار بیشتری از هورمون استرس کورتیزول ترشح کردند.
دکتر جیمز کلی، نویسنده اصلی این پژوهش و محقق مؤسسه کانادایی پژوهشهای مصرف مواد و دانشگاه دالهاوزی، گفت:
«یافتههای ما نشان میدهد چرا برخی افراد، بهویژه کسانی که تکانشگری بالایی دارند، کسالت را استرسزاتر از دیگران تجربه میکنند. با شناسایی اینکه واکنش استرسی آنها چگونه فعال میشود و کورتیزول نقش کلیدی در این میان دارد، میتوانیم درک بهتری از این پدیده پیدا کنیم و راهحلهایی هدفمند برای مدیریت این واکنشها بررسی کنیم.»
او افزود: «این پژوهش مسیرهای جدیدی را برای توسعه روشهای شخصیسازی شده جهت کاهش استرس و بهبود سلامت روان باز میکند، بهویژه برای افرادی که در کنترل تکانهها و مقابله با پیامدهای منفی کسالت مشکل دارند.»
کسالت برای اکثر افراد نوعی استرس روانشناختی است، زیرا حالتی از نارضایتی بیقراری را ایجاد میکند که معمولاً فرد را به جستجوی محرکهای جدید وامیدارد. اما پاسخ ذاتی افراد تکانشی به رویدادهای استرسزا ممکن است دلیل حساسیت بیشتر آنها به شرایط کسلکننده باشد.
دکتر مت پارکر، نویسنده ارشد و عصبشناسی که در دانشگاه ساری به مطالعه استرس میپردازد، گفت:
«میدانیم که افراد بسیار تکانشی در طول زندگی بیشتر مستعد ابتلا به اعتیاد هستند. همیشه بین تکانشگری و کسالت ارتباط وجود داشته، اما مکانیزمهای پشت این رابطه بهطور کامل درک نشدهاند.»
او ادامه داد:
«بهعنوان مثال، نظریههای اولیه پیشنهاد میدادند افراد مبتلا به ADHD با کسالت مشکل دارند چون منتظر ماندن را دوست ندارند و به همین دلیل عجولانه عمل میکنند. اما چه چیزی آنها را بیصبر میکند و چگونه میتوان این احساس را کاهش داد تا راحتتر با کسالت کنار بیایند؟»
وی افزود: «اینجاست که استرس وارد میشود. پژوهش ما این فرضیه را تأیید میکند که افراد با تکانشگری بالا واکنشهای فیزیولوژیکی بیشتری به کسالت نشان میدهند. اگر بتوانیم راههایی برای کاهش این علائم استرس پیدا کنیم، ممکن است آنها را از جستجوی تسکینهای ناسالم مانند مواد مخدر یا قمار بازداریم.»
جزئیات مطالعات:
- در مطالعه اول، ۸۰ شرکتکننده یک کار کسلکننده را انجام دادند و احساس خود را گزارش دادند. نتایج تأیید کرد افراد تکانشی نسبت به دیگران بیشتر مستعد کسالت هستند.
- در مطالعه دوم، واکنش فیزیولوژیکی ۲۰ نفر به کسالت با آزمایش نمونههای بزاق برای اندازهگیری کورتیزول، پیش و پس از کار، بررسی شد. این مطالعه نشان داد که سیستم مدیریت واکنش استرس بدن، موسوم به محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA)، در طول این کار میزان هورمون استرس را در بدن افزایش داده است.
دانستن اینکه واکنش استرس، کسالت را به تکانشگری مرتبط میکند، ما را یک قدم به توسعه راهحلهای احتمالی برای شکستن این چرخه نزدیکتر میکند.
خوان باداریوتی، از دانشکده روانشناسی، ورزش و علوم سلامت دانشگاه پورتسموث توضیح داد:
«دانستن اینکه واکنش استرس کسالت را با تکانشگری مرتبط میکند، ما را یک قدم به توسعه راهحلهای احتمالی برای شکستن این چرخه نزدیکتر میکند.»
او افزود:
«امیدواریم این کشف الهامبخش پژوهشهای آینده در زمینه شناسایی مداخلات احتمالی برای شکستن این حلقه بازخورد کسالت، استرس و تکانشگری باشد و در نهایت مکانیزمهای مقابلهای مؤثرتری برای اختلالات روانی توسعه یابد.»
نویسندگان مقاله پیشنهاد میکنند که تحقیقات آینده باید مطالعه دوم را با نمونه بزرگتری از شرکتکنندگان تکرار کنند و میزان حساسیت آنها به کسالت و تکانشگری را اندازهگیری نمایند.