مصرف استامینوفن، که به‌عنوان پاراستامول نیز شناخته می‌شود و یکی از شناخته‌شده‌ترین و پرکاربردترین مسکن‌های جهان است، در صورت استفاده طولانی‌مدت خطر عوارض جدی در افراد مسن را افزایش می‌دهد. این یافته‌ها ممکن است نیاز به بازنگری در استفاده از این دارو به‌عنوان درمان خط اول برای شرایط مزمن را ایجاد کند.
حتی اگر بسیاری از افراد خودشان تاکنون از استامینوفن استفاده نکرده باشند، احتمالاً با این دارو آشنا هستند. این مسکن بدون نسخه که با نام‌هایی مانند تایلنول یا پانادول به فروش می‌رسد، درمان استاندارد و خط اول برای درد و تب محسوب می‌شود. با بیش از ۱۴۰ سال سابقه استفاده بالینی، استامینوفن به‌عنوان دارویی ایمن شناخته شده است.
البته همیشه نکاتی برای احتیاط وجود دارد. برای مثال، مصرف بیش از دوز توصیه‌شده روزانه استامینوفن می‌تواند منجر به نارسایی کبدی مرگبار شود. اکنون، مطالعه جدیدی که توسط محققان دانشگاه ناتینگهام انجام شده است، نشان می‌دهد که مصرف مکرر این دارو در افراد ۶۵ ساله و بالاتر، خطرات سلامتی بیشتری به همراه دارد.
پروفسور وییا ژانگ از مرکز تحقیقات زیست‌پزشکی NIHR در دانشکده پزشکی دانشگاه ناتینگهام و نویسنده ارشد این مطالعه گفت:
«به دلیل تصور عمومی از ایمنی استامینوفن، این دارو مدت‌هاست که در بسیاری از راهنماهای درمانی، به‌ویژه برای افراد مسن که در معرض خطر بیشتری از عوارض دارویی هستند، توصیه می‌شود.»
در بریتانیا، افراد ۶۵ ساله و بالاتر واجد شرایط دریافت نسخه رایگان از پزشکان عمومی هستند. این امکان به محققان اجازه داد تا ایمنی مصرف استامینوفن در این گروه سنی را بررسی کنند. آن‌ها از داده‌های مطالعه CPRD Gold استفاده کردند و میزان وقوع عوارض نامطلوب عمده را در مصرف‌کنندگان استامینوفن با غیرمصرف‌کنندگان مقایسه کردند.
شرکت‌کنندگان در این مطالعه ۶۵ ساله یا بالاتر بودند و حداقل ۱۲ ماه بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۸ در سیستم پزشکی عمومی بریتانیا ثبت‌نام کرده بودند. در مجموع، ۱۸۰,۴۸۳ نفر از مصرف‌کنندگان استامینوفن و ۴۰۲,۴۷۸ نفر از غیرمصرف‌کنندگان در این مطالعه شرکت داشتند. افرادی که حداقل دو نسخه استامینوفن طی شش ماه دریافت کرده بودند – و این دارو را همراه با مسکن‌های دیگر مانند کدئین مصرف نکرده بودند – به‌عنوان مصرف‌کنندگان استامینوفن در نظر گرفته شدند. این تعریف افرادی را که به‌طور گاه‌به‌گاه از این دارو برای سردرد یا آنفولانزا استفاده می‌کردند، شامل نمی‌شد.
محققان دریافتند که مصرف طولانی‌مدت استامینوفن با افزایش خطر خونریزی در دستگاه گوارش تحتانی (۳۶٪)، خونریزی زخم معده (۲۴٪)، زخم معده غیرپیچیده (۲۰٪)، نارسایی مزمن کلیه (۱۹٪)، نارسایی قلبی (۹٪) و فشار خون بالا (۷٪) مرتبط است. همچنین، یک رابطه وابسته به دوز برای خونریزی زخم معده، زخم‌های غیرپیچیده و نارسایی مزمن کلیه مشاهده شد.
با این حال، مطالعه یک محدودیت قابل‌توجه دارد.
محققان گفتند:
«یک نکته مهم این است که در داده‌های CPRD، امکان ثبت نسخه‌های بدون نسخه وجود ندارد. این محدودیت دلیل دیگری برای محدود کردن مطالعه به افراد ۶۵ ساله و بالاتر بود، زیرا این گروه سنی واجد شرایط نسخه رایگان هستند و احتمال کمتری دارد که استامینوفن را به‌صورت مستقل خریداری کنند.»
با وجود این محدودیت، محققان معتقدند یافته‌ها از نظر بالینی قابل‌توجه هستند و ممکن است نیاز به بازنگری در استفاده از این دارو را ایجاد کنند.
ژانگ افزود:
«در حالی که تحقیقات بیشتری برای تأیید یافته‌های ما لازم است، با توجه به اثر کم تسکین درد این دارو، استفاده از پاراستامول به‌عنوان یک مسکن خط اول برای شرایط طولانی‌مدت مانند آرتروز در افراد مسن باید به‌طور دقیق بررسی شود.»
این مطالعه در مجله Arthritis Care & Research منتشر شده است.
