شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهند که غذاهای فوق فرآوری‌شده (UPF) برای سلامتی ما مضر هستند؛ اما اگر از یک رژیم گیاه‌خواری پیروی کنید، آیا این موضوع همچنان صدق می‌کند؟ جایگزین‌های گیاهی برای گوشت (PBMA) به‌عنوان غذاهای فوق فرآوری‌شده در نظر گرفته می‌شوند و ممکن است با آسیب‌های مشابهی مرتبط باشند.
در اولین مطالعه از این نوع که در مجله Food Frontiers منتشر شده است، پژوهشگران دانشگاه ساری دریافتند که گیاه‌خوارانی که از جایگزین‌های گیاهی برای گوشت (PBMA) استفاده می‌کنند، در مقایسه با گیاه‌خوارانی که از این محصولات اجتناب می‌کنند، ۴۲٪ بیشتر در معرض خطر افسردگی قرار دارند.
این مطالعه که به سرپرستی هانا نوراتیلوا انجام شده است، داده‌های بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) را تجزیه‌وتحلیل کرد و هیچ تفاوت قابل توجهی در میزان مصرف سدیم، قند آزاد، قند کل یا اسیدهای چرب اشباع بین گیاه‌خوارانی که PBMA مصرف می‌کردند و آن‌هایی که مصرف نمی‌کردند، مشاهده نشد.
بااین‌حال، پژوهشگران دریافتند که افرادی که PBMA مصرف می‌کنند، فشار خون بالاتر، سطح بالاتر پروتئین واکنشی C (CRP) – که یک نشانگر التهاب است – و سطح پایین‌تر آپولیپوپروتئین A – پروتئینی مرتبط با کلسترول خوب (HDL) – دارند.
بااین‌حال، مصرف PBMA با کاهش ۴۰٪ خطر ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) نیز ارتباط داشت.
یافته‌های کلی این مطالعه امیدوارکننده هستند و نشان می‌دهند که جایگزین‌های گیاهی برای گوشت ممکن است در صورت مصرف به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل، گزینه‌ای ایمن باشند. بااین‌حال، ارتباط احتمالی بین این نوع مواد غذایی، التهاب و افسردگی نیازمند تحقیقات بیشتری است.
پروفسور نوفار گیفمن، استاد انفورماتیک سلامت و زیست‌پزشکی
این مطالعه با برخی محدودیت‌ها مواجه بود که عمدتاً به نوع داده‌های جمع‌آوری‌شده مربوط می‌شود. بیشتر شرکت‌کنندگان از جمعیت سفیدپوست بریتانیا بودند و اطلاعات مربوط به رژیم غذایی تنها در ابتدای مطالعه ثبت شد، بدون در نظر گرفتن تغییرات احتمالی در رژیم غذایی افراد در طول زمان.
جایگزین‌های گیاهی فوق فرآوری‌شده برای گوشت می‌توانند ابزاری مفید برای افرادی باشند که می‌خواهند به‌طور مؤثر به رژیم گیاه‌خواری روی بیاورند، و این موضوع به شیوه‌های کشاورزی پایدار کمک می‌کند. بااین‌حال، تحقیقات بیشتری، از جمله مطالعات طولی و آزمایش‌هایی با جمعیت‌های متنوع‌تر، برای تأیید این یافته‌ها و بررسی رابطه بین غذاهای گیاهی و خلق‌وخو ضروری است.
پروفسور تونی وتون، استاد سیستم‌های زیستی انتقالی
