
آیه صَلَوات به صلوات فرستادن خداوند و فرشتگان بر پیامبر اسلام(ص) اشاره دارد و از مومنان نیز میخواهد که بر پیامبر(ص) صلوات بفرستند. بسیاری از شیعیان با شنیدن این آيه صلوات میفرستند. قرائت آیه مذکور در تعقیبات نماز مغرب توصیه شده است
متن و ترجمه آیه صلوات
إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود میفرستند ای کسانی که ایمان آوردهاید بر او درود فرستید و به فرمانش به خوبی گردن نهید
جایگاه و اهمیت
قرائت آیه صلوات به عنوان تعقیبات نماز مغرب، پس از ذکر تسبیح حضرت زهرا(س)، در کتاب مصباح المتهجد اثر شیخ طوسی توصیه شده و در مفاتیحالجنان، نوشته شیخ عباس قمی نیز به نقل از مصباح المتهجد ذکر شده است.از امام موسی کاظم(ع) نقل شده هر کس پس از نماز صبح و نماز مغرب پیش از آنکه برخیزد یا با کسی صحبت کند، آیه صلوات را بخواند، خداوند یکصد حاجت او را برآورده میکند؛ هفتاد حاجت در دنیا و سی حاجت در آخرت.
گفته شده خواندن آیه صلوات پس از هر نماز به قصد رجاء مانعی ندارد .در ایران، این آيه پس از هر نماز جماعت توسط فردی با صدای بلند قرائت میشود و نمازگزاران سه بار صلوات میفرستند.
تفسیر
علامه طباطبایی، مفسر شیعه قرن چهاردهم هجری، در تفسیر المیزان، با اتکا به پارهای روایات نقل شده توسط شیعه و اهلسنت گفته است روش صلوات آن است که مؤمنان از خداوند بخواهند بر پیامبر و آل وی صلوات بفرستد. وی همچنین بر آن است که صلوات فرستادن مؤمنان، تبعیت از صلوات فرستادن خداوند و ملائکه بر پیامبر(ص) است و حاکی از تأکید بر نهی موجود در آیه بعدی است که آزاردهندگان خدا و رسولش را لعنتشدگان در دنیا و آخرت خوانده است.در روایتی امام کاظم(ع) در پاسخ به سؤالی در باره معنای صلاة (درود) خدا و ملائکه و مؤمنان بر پیامبر(ص) فرموده که صلاة خدا رحمت اوست، و صلاة فرشتگانش ستایش و مدح آنها است براى پیامبر و صلاة مؤمنین دعا است براى او مکارم شیرازی، از مراجع تقلید در کتاب پیام قرآن، صلوات فرستادن بر آل، یعنی خاندان و خویشاوندان پیامبر(ص) را نیز بر اساس روایات شیعه و سنی، بخشی از صلوات دانسته و در این زمینه روایاتی را ذکر کرده که در کتابهای حدیثی و تفسیری اهلسنت نقل شده است؛از جمله کتاب صحیح بخاری، صحیح مسلم، تفسیر الدرّ المنثور و تفسیر طبری.
بنابر روایتی که فضل بن حسن طبرسی در تفسیر مجمع البیان از امام صادق(ع) ذکر کرده است، اگر کسی بر پیامبر(ص) صلوات بفرستد، فرشتگان ده بار صلوات میفرستند و ده گناه از وی پاک میکنند و ده حسنه برای او مینویسند.
دلالت بر واجب بودن صلوات
به گفته ناصر مکارم شیرازی از مفسران شیعه، آیه ۵۶ سوره احزاب دلالت بر این دارد که یک بار صلوات فرستادن بر پیامبر(ص) در تمام عمر، واجب است.همچنین از منصور علی ناصف از علمای اهلسنت و نویسنده کتاب التاج الجامع للاصول، نقل شده است که به اتفاق علما، ظاهر آیه این است که صلوات و سلام بر پیامبر(ص) واجب است. به باور نویسنده التاج الجامع نثار کردن صلوات و سلام بر تمام مؤمنان واجب است و اختلاف در زمان آن است. شافعی آن را در تشهد آخر نماز و مالک بن انس یک بار در تمام عمر و دیگران در هر مجلس یک بار واجب دانستهاند.