
دانشمندان داروی نویدبخش جدیدی ابداع کرده اند که می تواند از بروز دیابت نوع 1 جلوگیری کرده و حتی آن را معکوس کند. داروی آزمایشی آنتی بادی مونوکلونال مانند یک سپر برای محافظت از سلول های تولید کننده انسولین در برابر آسیب عمل می کند، حتی در برخی موارد طول عمر را افزایش می دهد.
دیابت نوع 1 زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن بیمار شروع به حمله به سلول های بتا در پانکراس می کند. این سلولهای مهم انسولین تولید میکنند و بدون آنها بیماران قادر به مدیریت سطح گلوکز خون خود نمیشوند و در نتیجه یک عمر مدیریت تزریقات و عوارض بالقوه سلامتی را به دنبال دارد.
اما در یک مطالعه جدید، دانشمندان در پزشکی جان هاپکینز راهی بالقوه برای جلوگیری از شروع بیماری یا حتی معکوس کردن آن در مراحل اولیه پیدا کرده اند. این داروی جدید که با نام mAb43 شناخته میشود، یک آنتیبادی مونوکلونال است، یک درمان تجربی که در برابر طیف وسیعی از بیماریها امیدوارکننده است.
آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که به سلول های خاصی، معمولاً پاتوژن های خارجی، متصل می شوند تا آنها را از بدن پاک کنند. واکسن ها با آموزش سیستم ایمنی بدن بیمار برای تولید آنتی بادی علیه یک هدف خاص عمل می کنند. آنتیبادیهای مونوکلونال برای مبارزه با یک هدف مهندسی شدهاند و بهعنوان پاسخ سریع به یک بیماری حاد، مانند عفونت، بهصورت عمده به بیمار تحویل داده میشوند. این درمان ها در مطالعات اخیر در برابر مواردی مانند مالاریا، کووید-19 و حتی آرتریت روماتوئید امیدبخش بوده است.
در این مورد، آنتیبادیها برای پنهان کردن سلولها از سیستم ایمنی بدن به جای کمک به حمله به آنها طراحی شدهاند. mAb43 به پروتئین کوچکی که در سطح سلولهای بتا یافت میشود متصل میشود، سپس مانند یک «سپر یا پوشش» عمل میکند تا آنها را از حمله سلولهای ایمنی پنهان کند. زمانی که این درمان به طور منظم مصرف شود، به نظر میرسد که از سلولهای بتا محافظت میکند و در نتیجه از توانایی بیمار برای تولید انسولین محافظت میکند. حتی اگر قبلاً آسیبی رخ داده باشد، سپر به سلولهای بتا استراحت میدهد و به آنها اجازه بازسازی میدهد.
محققان این درمان را روی 64 موش آزمایش کردند که مستعد ابتلا به دیابت نوع 1 بودند. در سن 10 هفتگی، موشها با دوز هفتگی تزریق mAb43 شروع شدند و پس از 35 هفته، همه غیر دیابتی بودند. جالب اینجاست که یک موش پس از نشان دادن علائم اولیه قبل از شروع درمان با آنتی بادی، به طور موقت به این بیماری مبتلا شد – اما این موش نیز تا 35 هفته غیر دیابتی بود، که نشان می دهد این درمان می تواند دیابت را در مراحل اولیه معکوس کند.
تمام موش هایی که mAb43 داده شد تا پایان دوره آزمایشی 75 هفته ای که بیشتر طول عمر موش است، هنوز زنده بودند. این میزان نسبت به موشهای کنترل که مستعد دیابت بودند، اما دارو را دریافت نکردند و فقط حدود 18 تا 40 هفته عمر کردند، کاملاً افزایش است.
در بررسی دقیق تر، تیم دریافتند که پس از شروع دریافت آنتی بادی موش ها، سلول های ایمنی از سلول های بتا عقب نشینی کرده و التهاب در ناحیه کاهش می یابد. سلول های بتا حتی به آرامی شروع به تولید مثل کردند.
دوی کاسیناتان، نویسنده این مطالعه گفت: “mAb43 در ترکیب با انسولین درمانی ممکن است پتانسیل کاهش تدریجی مصرف انسولین را در حین بازسازی سلول های بتا داشته باشد و در نهایت نیاز به استفاده از مکمل انسولین برای کنترل قند خون را از بین ببرد.”
یکی دیگر از درمانهای آنتیبادی مونوکلونال اخیر به نام تپلیزوماب، که در آزمایشهای بالینی فاز 3 امیدوارکننده بوده است، با هدف قرار دادن سلولهای ایمنی و کاهش آسیبهایی که به سلولهای بتا وارد میکنند، عمل میکند. در کند کردن پیشرفت دیابت موثر است، اما فقط برای چند سال. با این حال، به نظر میرسد mAb43 میتواند این کار را برای مدت طولانیتری و به طور بالقوه کل مدت مصرف دارو انجام دهد. تیم تحقیقاتی میگوید از آنجایی که آنتیبادیها برای سلولهای بتا بسیار انتخابی هستند، به نظر میرسد این درمان برای استفاده طولانیمدت با عوارض جانبی کم بیخطر است.
در این مرحله، این مطالعه تنها بر روی موش ها با استفاده از آنتی بادی موش انجام شده است، اما این تیم قصد دارد تا نسخه انسانی آن را قبل از انجام آزمایشات بالینی توسعه دهد. اگرچه یک مانع بزرگ هنوز بر سر راه است – آنتی بادی های مونوکلونال می توانند برای استفاده گسترده بسیار گران باشند. امیدواریم تحقیقات بیشتر بتواند به کاهش این هزینه کمک کند.